Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

С английского на:
Все языки
Со всех языков на:
Все языки
Английский
Немецкий

pieniądze to nie wszystko

Толкование Перевод

1 wszystk|o

pron. everything, all
- wszystko gotowe everything’s ready

- była dla niego wszystkim she was everything to him

- pieniądze to nie wszystko money is not everything

- czy wszystko w porządku? is everything all right?

- on wszystkiemu zaprzecza he denies everything

- jeszcze nie wszystko stracone all is not (yet) lost

- robimy wszystko, co w naszej mocy we’re doing everything a. all we can

- wszystko albo nic all or nothing

- to wszystko that’s all

- to jeszcze nie wszystko and that’s not all

- to na dzisiaj/na razie wszystko that’s all for today/for now

- to by było wszystko, jeśli chodzi o tę kwestię that’s all as far as that topic goes

- po tym wszystkim, co przeszła after all she’s been through

- wszystko może się zdarzyć anything can happen

- wszystko, co tylko zechcesz anything you want

- to wszystko, co mogę zrobić that’s all I can do

- wszystko, co mogę zrobić, to do niego napisać all I can do is to write to him

- jest już po wszystkim it’s all over

- kiedy będzie po wszystkim, pojedziemy nad morze when it’s all over, we’ll go to the seaside

- (po)mimo wszystko despite everything; in spite of all książk.

- przede wszystkim a. nade wszystko książk. (w pierwszej kolejności) above all, first of all

- przede wszystkim musisz mu o tym powiedzieć first of all you need to tell him about it

- lubił powieści, przede wszystkim historyczne he liked novels, especially historical ones

- nade wszystko książk. (bardziej niż) more than anything else

- kochał Tatry nade wszystko he loved the Tatras more than anything else

- wszystkiego dobrego a. najlepszego! all the best!

- wszystko jedno kto/kiedy/gdzie it doesn’t matter who/when/where

- wszystko jedno, czy dostanę tę pracę it doesn’t make any difference whether I get the job or not

- wszystko na nic (daremne) all for nothing

- robił, co mógł, ale wszystko na nic he did everything he could, but it was all for nothing

- zrobiłbym/dałbym wszystko, żeby dostać tę pracę I’d do/give anything to get that job

- nie ze wszystkim zrozumiałem, o co mu chodzi I didn’t quite get what he wanted

- mam wszystkiego 20 złotych przy sobie I’ve only got 20 zlotys on me

- miała wszystkiego siedem lat she was no more than seven (years old)

■ wszystko można, byle z wolna i ostrożna przysł. softy, softly, catchee monkey przest., żart.

- człowiek do wszystkiego man/girl Friday; Mr Fixit US pot.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wszystk|o
2 co

Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what
- co to (jest)? what’s this/that?

- co jest na górze? what’s upstairs?

- co robisz? what are you doing?

- co mi kupiłaś? what did you buy for me?

- co się dzieje? what’s going on a. happening?

- co ci po tym? what do you need it for?

- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?

- w co się ubierzesz? what are you going to wear?

- czego szukasz? what are you looking for?

- czego on chciał? what did he want?

- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?

- do czego służy ten guzik? what is this button for?

- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?

- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?

- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?

- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?

- czym to się skończy? how will it (all) end?

- o czym oni mówią? what are they talking about?

- co to za maszyna? what’s this/that machine?

- co to za kamień? what kind of stone is this?

- co ty na to? what do you say a. think?

- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?

- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?

- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?

- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.

- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.

- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.

- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic

- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life

- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?

- po co a. na co? what for?

- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?

- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?

- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?

- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?

- czemu płaczesz? what are you crying for?

- czemu nie? why not?

- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’
2. (w mowie zależnej) what
- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast

- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors

- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants

- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation

- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was

- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for

- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what

- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.
3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that
- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do

- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you

- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of

- rób, co chcesz do what you want

- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today

- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…

- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem

- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done
4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which
- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true

- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy
5. (ile, jak, jaki) as
- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends

- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago

- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)

- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat

- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does

- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time
6. pot. (kto, który) who
- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army

- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it

- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?

- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?

- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now
7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why
- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?

- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?

- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?
8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)
- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.

- co za niespodzianka! what a surprise!

- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it is
Ⅱ praep. every
- co dzień/sobota every day/Saturday

- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks

- co chwilę a. chwila every couple of minutes, every now and then

- przystawał co krok he stopped with each a. every step

- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us

- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other page
Ⅲ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books
- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the play
Ⅳ conj. (jak) as
- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me

- ten sam/to samo co zawsze the same as always

- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago

- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be

- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty

- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty

- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…

- co gorsza… what’s worse…

- co więcej… what’s more…
Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.
- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?

- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.

- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.

- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?

- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?

- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.

- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?

- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.

- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?
Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned
- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes

- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…
2. (w sprawie) regarding, concerning
- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment

- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law
3. (pod względem) regarding, concerning
- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work

- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party

- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state
4. (dokładnie) to
- co do godziny/dnia to the hour/day

- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp

- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.

- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny

- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word

- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survived
Ⅶ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time
- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint

- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq

- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed

- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again

- co premiera, to sukces each new production is/was a success
2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)
- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)

- co głowa, to głowa you can’t beat good brains

- co prawda, to prawda I’ll second that

- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any worker
Ⅷ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes
- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall

■ a co tam what do I care?, what does it matter?

- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of

- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake

- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money

- co najmniej at least

- co najwyżej at most

- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.

- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?

- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’

- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’

- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?

- dopiero a. tylko a. ledwo co only just

- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left

* * *
1. pron
( w pytaniach) what

co to jest? — what is this?

co to za książka? — what book is that?

co powiedziałeś? — what did you say?

co z tobą? — what's the matter with you?

co Pan nie powie? — you don't say! ( w zdaniach względnych)

to drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house

wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left

zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody

co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)

rób, co chcesz — do what you want

nie ma co tu czekać — there's no point in waiting here

Bóg wie co — God knows what ( w zdaniach wykrzyknikowych)

co za niespodzianka! — what a surprise! ( tyle ile)

krzyczała co sił — she shouted with all her might

co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything

jeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
2. part
(wzmacniająco) co najwyżej — at (the) most

co najmniej — at least

co nieco — a little

co prawda — as a matter of fact

co gorsza — what's worse, worse still

co więcej — what's more, furthermore

co chwila/krok — every lub each minute/step

co drugi/trzeci — every second/third

co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for

co do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to

wszyscy co do jednego — all to a man

co do sekundy — exactly on time
3. conj
co strzelił, to chybił — every time he shot he missed
4. adv
(pot: dlaczego) why

co się boisz? — why are you scared?

* * *

co

pron.

Gen. czego Dat. czemu Ins. i Loc. czym

1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.

2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.

conj.

( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.

part.

1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.

2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.

3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
3 zło|to

Ⅰ n 1. sgt Chem. (pierwiastek, metal) gold
- czyste złoto pure a. solid gold

- złoto w sztabkach gold ingots

- ceny złota gold prices, prices of gold

- złoto pierwszej próby 96 per cent

- tron ze szczerego złota a throne of real gold

- kopalnia/poszukiwacz złota a gold mine/gold-digger

- poszukiwać złota to prospect for gold

- samorodek złota a gold nugget
2. sgt (przedmioty ze złota, pozłacane) gold
- ukradli nam złoto i pieniądze they stole our gold and money

- lubię nosić złoto I like wearing gold
3. sgt (złote nici) gold threads; (płatki złota, folia) gold leaf; (złocenie) gilding
- siodło nabijane złotem a saddle studded with gold

- kołnierz obszyty złotem a collar trimmed with gold braid
4. sgt (złote monety) gold; gold coins pl
- pięćdziesiąt rubli w złocie fifty roubles in gold

- płacić złotem to pay in gold
5. pot., Sport (złoty medal) gold, gold medal
- wygrać złoto na olimpiadzie to win gold at the Olympic Games

- będziemy walczyć o złoto we’re going for gold
6. sgt (złoty odcień) gold, amber
- złoto jej opalenizny the gold of her tan
Ⅱ adv. [świecić, mienić się] goldenly
- □ białe złoto white gold

- czarne złoto książk. coal

- złoto dukatowe pure gold, 24-carat a. karat US gold

- złoto amerykańskie gilded pinchbeck

■ jak złoto pot. [dziecko] as good as gold; [osoba, przedmiot, stan] tip-top, first-rate

- kopalnia a. żyła złota gold mine przen.

- złoto, nie człowiek pot. a heart of gold

- kapać złotem to be dripping with gold

- obiecywać (komuś) góry złota to promise (sb) the earth a. moon

- sypać złotem to spend money lavishly

- nie wszystko złoto, co się świeci przysł. all that glitters is not gold przysł.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zło|to
4 złoto

- ta; loc sg - cie; nt

gold

być na wagę złota — to be worth one's weight in gold

* * *

I.

złoto¹

n.

1. ( metal) gold; czyste l. szczere złoto pure gold; sztaba złota bar of gold; stop złota gold alloy; gorączka złota t. hist. gold rush; poszukiwacze złota gold diggers; pierścionek ze złota gold ring; złoto dukatowe przest. fine gold; sztuczne złoto tombac; parytet złota ekon. gold parity; czarne złoto przen. coal; żyła l. kopalnia złota przen. gold mine; być na wagę złota be worth one's weight in gold; nie wszystko złoto, co się świeci all is not gold that glitters; mowa jest srebrem, milczenie złotem speech is silver but silence is golden.

2. ( wyrób) goldwork; ornat haftowany złotem vestment embroidered with gold; coś kapie złotem sth is gaudily ornate with gold.

3. przest. ( pieniądze) gold; sypać złotem spend lavishly; zgarniać złoto make a lot of money.

II.

złoto²

adv.

in gold color; coś się mieni złoto sth sparkles in gold color(s).

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > złoto
5 p|ójść

pf (pójdę, pójdziesz, poszedł, poszła, poszli) Ⅰ vi 1. (skierować się) to go, to walk
- pójść do domu to go home

- pójść na skróty to take a short cut także przen.

- pójść na przełaj to walk cross-country

- pójść szybkim/wolnym krokiem w kierunku czegoś to walk fast/slowly towards sth
2. (wyjść) to go
- już (sobie) poszedł he’s already gone
3. (wybrać się) to go
- pójść do kogoś z wizytą to visit sb

- pójść do kogoś na skargę to go to complain to sb

- pójść do kogoś po radę to go to sb for advice

- pójść do kina/teatru/kościoła to go to the cinema/the theatre/church

- pójść do lekarza/dentysty to go to the doctor’s/the dentist’s

- pójść na spacer/wycieczkę to go for a walk/a trip

- pójść na zakupy to go shopping

- pójść na koncert/wystawę to go to a concert/an exhibition

- pójść na grzyby/ryby/polowanie to go mushroom picking/fishing/hunting

- pójść spać to go to bed

- pójść popływać to go swimming

- pójść pograć w tenisa/spotkać się z kimś/zobaczyć coś to go to play tennis/meet sb/see sth

- pójdę umyć ręce/się ubrać I’ll go and wash my hands/get dressed

- pójść po piwo/chleb to go to get a. to go for some beer/bread

- pójść po krzesło/drabinę to go to fetch a. to go and fetch a chair/ladder

- pójść z kimś do łóżka to go to bed with sb
4. (rozpocząć nowy okres w życiu) to go
- pójść do szpitala/więzienia to go to hospital/prison

- pójść na operację to go for an operation

- pójść pod sąd [przestępca] to be brought to justice; [żołnierz] to be court-marshalled

- pójść na wojnę to go to war

- pójść do wojska (dobrowolnie) to join the army; (z poboru) to be called up (to the army)

- pójść do klasztoru to enter a monastery/a convent

- pójść na uniwersytet a. studia/do szkoły to go to college/school

- pójść na prawo/medycynę to go to study law/medicine

- pójść na księdza/inżyniera pot. to become a priest/engineer

- pójść w dyrektory/ministry pot. to become a manager/minister

- pójść na emeryturę to retire

- pójść na urlop/zwolnienie to go on holiday/to take sick leave

- pójść do niewoli to be taken prisoner

- pójść na wygnanie to go into exile

- pójść za mąż [kobieta] to get married

- pójść na bruk (stracić mieszkanie) to be thrown out on the street; (stracić pracę) to be thrown out of work
5. (rozpocząć czynność) pójść do ataku to attack
- pójść w tany to start dancing
6. (postąpić według wzoru) pójść za czyimś przykładem/czyjąś radą to follow sb’s example/advice
- pójść w czyjeś ślady to follow in sb’s footsteps

- nie wiedzieli, w jakim kierunku mają pójść they didn’t know which way to go
7. (odbyć się) to go
- jak ci poszło? how did it go?

- wszystko poszło dobrze/zgodnie z planem everything went well/according to plan

- cała akcja poszła jak z płatka a. jak po maśle the whole operation went like clockwork

- nie poszło jej na egzaminie she didn’t do too well in the exam

- łatwo się zrażał, jak coś mu nie poszło he was easily put off

- jak tak dalej pójdzie… the way things are going…

- jeżeli wszystko dobrze pójdzie… if everything goes well…

- a jeżeli coś pójdzie nie tak? what if something goes wrong?
8. (zostać wysłanym) to go
- paczka już poszła the parcel has already been sent

- poszła depesza do Warszawy a telegram was dispatched to Warsaw

- po okolicy poszła wiadomość, że… the rumour spread locally that…
9. (przemieścić się) to go
- pójść na dno [statek] to go down

- balon poszedł w górę the balloon went up

- kula poszła bokiem the bullet went wide

- śmiech poszedł po sali a roar of laughter went round the hall
10. (pociec) [woda] to run
- krew mu poszła z nosa blood ran from his nose
11. pot. (zostać sprzedanym) to go
- obraz poszedł za sto tysięcy the painting went for a hundred thousand

- wszystkie egzemplarze już poszły all copies have sold
12. (zostać zużytym, wykorzystanym) wszystkie pieniądze poszły na… all the money went on…
- poszły już wszystkie pieniądze the money has all gone

- poszło na to strasznie dużo cukru an awful lot of sugar was put into it
13. (zostać umieszczonym, poprowadzonym) ulica pójdzie dołem/tunelem the street will run underneath/in a tunnel
- kanapa poszła na górę/na strych the sofa went upstairs/to the attic; (nastąpić) po hymnie poszły przemówienia pot. the anthem was followed by the speeches
14. (zmienić się) pójść w górę/w dół [cena, wartość] to go up/down
- pójść naprzód [nauka, medycyna] to advance
15. (zostać opublikowanym) pójść na antenie [reklama, rozmowa] to be put on the air
- artykuł poszedł w całości the article was printed in full
16. (zgodzić się) to agree
- pójść na coś to agree to sth

- pójść na kompromis w sprawie czegoś to compromise on sth

- pójść na ustępstwa wobec kogoś to make concessions to sb

- pójść na współpracę to agree to cooperate
17. pot. (zepsuć się) [żarówka, pasek, bezpiecznik, dach] to go
- poszła nam opona we got a flat tyre

- poszło jej oczko w pończochach her stocking has laddered
Ⅱ v imp. (być powodem kłótni) o co im poszło? why did they fall out
- poszło im o jakiś drobiazg they fell out over some trifle

■ pójść na szubienicę to go to the scaffold

- pójść na złom/na śmietnik to be scrapped/thrown away

- pójść na bok a. w kąt to be put aside

- pójść w drzazgi/strzępy to be smashed into matchwood/ripped to shreds

- pójść z dymem to go up in smoke

- wszystko poszło na jego konto (zasługi) he took all the credit; (winy) he got all the blame

- pójść za głosem serca to follow one’s heart

- pójść za postępem to keep up with progress

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > p|ójść
6 byle

Ⅰ conj. 1. (wyrażające warunek) providing a. provided (that), (just) as long as
- wyjdzie za każdego, byle miał pieniądze she’ll marry anyone, providing a. as long as he’s got money

- kup sobie jakiś garnitur, byle nie czarny buy yourself a suit, just as long as it’s not black

- możesz wziąć tę płytę, byleś ją jutro oddał you can take that record, as long as you return it tomorrow
2. (wyrażające życzenie) if only
- zrobi wszystko, byle dziecko było zdrowe she’ll do anything, just as long as the child gets better

- bylebyś mnie kochał, bylibyśmy szczęśliwi if only you loved me, we could be happy a. as long as you loved me, we would be happy

- każdy, byle nie on anybody but him a. as long as it’s not him

- wszystko, byle nie to anything but that
3. (wyrażające cel) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that
- zrobiłem to, byleś była zadowolona I did it (in order) to please you

- ukryła się w głębi ogrodu, byle mąż jej nie zobaczył she hid deep in the garden so that her husband wouldn’t see her

- on zrobi wszystko, byle osiągnąć swój cel he’ll do anything to reach his goal a. objective

- gadać, byle gadać to talk for the sake of talking

- (ona) narzeka, byleby narzekać she complains for the sake of complaining
Ⅱ part. 1. (wyrażające życzenie) I just wish, if only
- byleś o tym więcej nie wspominał! I just wish you wouldn’t mention a. (please) just don’t mention it again!

- byle dojechać do skrzyżowania! if we could just get to the crossroads

- byleśmy się nie spóźnili! I just hope we won’t be late

- byle do piątku! I just wish a. if only it were Friday

- zrób to, byle szybko! do it, (and) just be quick about it!
2. (dowolny) any; (kiepski) any old pot., pejor.
- wystarczy byle wytrych any skeleton key will do

- byle dziecko/głupiec to potrafi even a child a. a mere child/any old fool can do that

- byle sekretarka nie będzie mnie pouczać I won’t be lectured to by some a. a mere secretary

- byle drobiazg był dla nich powodem do kłótni the slightest thing could trigger off an argument between them

- byle podmuch zwieje papiery z biurka the slightest waft of air will blow the papers off the desk

- z byle powodu for the slightest reason, for no reason at all

- pod byle pretekstem on any old a. the slightest pretext, at the slightest excuse

- przy byle sposobności whenever the a. an opportunity presents itself
3. (z zaimkami) byle co (cokolwiek) (just) anything; any old thing pot.
- mówić a. opowiadać byle co to say any old thing

- (on) byle czym nie da się zbyć you can’t pass any old thing off on him

- śmiać się z byle czego to laugh at anything a. for the slightest reason

- zawsze kupujesz byle co you’re always buying junk

- to nie byle co it’s no small thing a. no joke pot.

- poczęstowali go nie byle czym – kawiorem they gave him caviar, not any old thing a. food

- byle kto anyone, anybody

- zadawać się z byle kim to associate with (just) anybody

- to nie byle kto s/he’s not just anybody

- byle gdzie anywhere; any old where a. place pot.

- połóż to byle gdzie put it anywhere a. wherever you like

- byle kiedy any time; any old time pot.

- byle jaki (pierwszy z brzegu) any; (kiepski) rotten pot., lousy pot.

- nie byle jaki (wyjątkowy) some, no mean

- to nie byle jaki wyczyn that’s some a. no mean feat

- jest nie byle jakim pianistą he’s no mean pianist

- (ona) ma nie byle jaki apetyt she really has an appetite

- stoją przed nie byle jakim problemem they’re facing a. they’re faced with no small problem

- byle jak anyhow; any old how pot.

- zrobili to byle jak they did it any old how

* * *
1. conj
byle nie to — anything but that
2. part
any

byle tylko nie padało — let's hope it doesn't rain

byle co — any old thing

byle gdzie — anywhere

to nie byle kto — he's not just anybody

byle jaki — ( jakikolwiek) any; ( podłej jakości) trashy

zrobili to byle jak — they did it just anyhow

* * *

byle

conj.

1. (oznaczający cel, skutek) (in order) to; szedłem naprzód, byle dalej I walked ahead in order to keep moving forward; robić byle zbyć do sth just to get it done; byle nie upaść the important thing is not to fall.

2. ( oznaczający warunek) as long as, provided; byle przejechać przez granicę, a będziemy bezpieczni if we can reach the border, we'll be safe; mów prędko, byle prawdę make it quick, as long as you tell the truth; byle nie to anything but that. – partykuła dodawana do zaimków (just) any; kłaść rzeczy byle gdzie put those things down anywhere; śmiejesz się z byle czego laugh at anything; nie zadaję się z byle kim I don't associate with just anyone; robić coś byle jak do sth any old way; to nie byle co that's no small accomplishment; to jest nie byle kto that's not just anybody; wszędzie byle nie tutaj anywhere but here; masz nie byle jaki samochód you don't have just any (old) car; byle jaki crummy; tani i byle jaki cheapo.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > byle
7 zr|obić

pf Ⅰ vt 1. (wytworzyć) to make [obiad, herbatę, ciasto, półkę, film, listę, notatki]
- sos zrobiony z oliwy, miodu i wina a sauce made of olive oil, honey and wine

- szalik zrobiony z jedwabiu a scarf made from a. of silk

- zrobić sweter/czapkę na drutach to knit a jumper/cap

- zrobić zdjęcie a. fotografię to take a picture a. photo(graph)

- zrobić gniazdo to make a. build a nest

- zrobiłam ci parę kanapek i filiżankę kawy I’ve made some sandwiches and a cup of coffee for you ⇒ robić
2. (wykonać, wytworzyć) to make [błąd, ruch, gest]; to do [zakupy, pranie]
- zrobić kilka kroków to take a few steps

- zrobić opatrunek to put on a dressing

- zrobić komuś zastrzyk to give sb an injection

- zrobić wiosenne/gruntowne porządki to do the spring/some thorough cleaning

- zrób porządek w swoim pokoju clean up a. tidy up your room

- doktor mówi, że muszę zrobić badania krwi/prześwietlenie płuc the doctor says I need to have a. do a blood test/a lung X-ray

- zrobić karierę to have a (successful) career

- zrobić pieniądze/majątek to make money/a fortune

- zrobił miliony na handlu bronią he’s made millions from arms trading

- zrobić magisterium/doktorat to do a degree/PhD

- zrobić na kimś wrażenie to make an impression on sb, to impress sb

- jakie on zrobił na tobie wrażenie? what’s your impression of him?

- zrobić siusiu/kupę pot. to have a pee/do a poo pot.

- mały zrobił siusiu do łóżeczka the little one’s wet the bed pot.

- czy coś źle zrobiłem? have I done something wrong?

- nie zrobiła niczego złego she hasn’t done anything wrong

- zrobię dla ciebie wszystko I’ll do everything I can for you

- nie mogłem nic dla niej zrobić there was nothing I could do for her

- zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby… I’ll do everything within my power to…

- świetnie to zrobiłeś you’ve done very well, you’ve done a great job

- chciał pójść spać, ale tego nie zrobił he wanted to go to bed, but didn’t

- co mam zrobić z tą kartką/torbą? what should I do with this note/bag?

- trzeba coś zrobić z niepunktualną komunikacją miejską something must be done about the unreliable city transport ⇒ robić
3. (postąpić w określony sposób) to do [krzywdę, dobry uczynek, szkodę]; to cause [kłopot, zamieszanie]; to make [bałagan, propozycję]
- zrobić komuś przykrość to hurt a. upset sb

- tato zrobił mi awanturę o bałagan w kuchni Dad gave me a rollicking for making a mess in the kitchen ⇒ robić
4. (zorganizować) to have, to hold [zabawę, zebranie, spotkanie]
- zróbmy sobie ognisko let’s have a bonfire ⇒ robić
5. pot. (pomalować) zrobić sobie twarz to do one’s make-up; to put one’s face on pot.
- zrobić sobie oczy/usta to do one’s eyes/lips

- zrobiła sobie włosy na blond she dyed her hair blond

- zrobić sobie jeszcze paznokcie pot. to do one’s nails as well ⇒ robić
Ⅱ vi 1. (postąpić) to do
- dobrze zrobiłeś, odrzucając tę ofertę you did well to reject the offer

- źle zrobiła, dając mu pieniądze she was wrong to give him money

- najlepiej zrobisz, jeśli sobie pójdziesz it’ll be best if you leave ⇒ robić
2. (wpłynąć) to do
- napij się, to ci dobrze zrobi have a drink, it’ll do you good

- rejs źle mu zrobił the voyage wasn’t good for him ⇒ robić
3. (odmienić) zrobił z niej gwiazdę he’s made a star of her a. turned her into a star
- zrobić z kogoś bandytę/bohatera to make a criminal/hero out of sb

- zrobić z kogoś głupca to make a fool (out) of sb

- zrobił z siebie pośmiewisko he made a laughing stock of himself ⇒ robić
Ⅲ zrobić się 1. (zmienić się, przeobrazić) dzieci zrobiły się smutne/nieznośne the kids grew a. became sad/started acting up
- zrobiłem się głodny I got hungry

- zrobił się z niego postawny mężczyzna he’s grown into quite a man

- jabłka zrobiły się czerwone the apples turned red

- z robaków zrobiły się muchy the maggots turned into flies

- ze sprzeczki zrobiła się awantura the argument turned into a big row

- co się z niego/niej zrobiło! what’s happened to him/her? ⇒ robić się
2. (nastąpić) zrobił się dzień day broke
- zrobiła się późna godzina it had grown late ⇒ robić się
3. (powstać) [skorupa, zaspa, kra] to be formed; [zmarszczka, kolejka, chmury, para] to form; [szpary, pęcherz, pryszcz] to appear; [problem] to come up, to arise; [zamieszanie, awantura] to break out
- zrobiły mu się wrzody/odleżyny he’s developed an ulcer/bedsores

- na ścieżce zrobiła się kałuża there was a puddle a. a puddle had formed on the path

- w autobusie/na ulicy zrobił się tłok the bus/street had become crowded ⇒ robić się
4. pot. (przy pomocy makijażu, charakteryzacji) to make (oneself) up
- zrobiła się na Chinkę she made herself up to look like a Chinese

- zrobiła się na bóstwo a. piękność she was dressed to kill a. done up to the nines pot. ⇒ robić się
Ⅳ v imp. 1. (stać się) zrobiło się zimno/gorąco it turned a. got cold/hot
- niedługo zrobi się ładnie we’ll soon have some sunny weather

- w pokoju zrobiło się cicho/gwarno the room got a. went quiet/got a. grew noisy

- w pokoju zrobiło się duszno the room got a. became stuffy, it got a. became stuffy in the room
2. (być odczuwanym) zrobiło mu/jej się smutno/wesoło he/she became sad/cheerful
- głupio mi/jej się zrobiło I/she felt embarrassed

- jeśli jemu/jej zrobi się niedobrze/gorąco… if he/she feels sick/hot…

- zrobiło mi się go żal I felt sorry for him

- nagle zrobiło mu/jej się ciemno w oczach a. przed oczami he/she suddenly felt faint

■ nie mieć co ze sobą zrobić to have nothing to do

- zrobić coś z niczego to make something out of nothing

- zrobić dobry początek to start off on the right foot, to get off to a good start

- zrobić swoje to do one’s share a. bit

- zrobić z kimś porządek to take sb in hand

- zrobić z kogoś człowieka to make a decent human being out of sb

- co nam zrobią, jeśli nie przyjdziemy nothing will happen if we don’t show up

- co z nim/tobą zrobić he’s/you’re a hopeless case

- co ja zrobię? what can I do?

- co ja bez ciebie/niej zrobię? what will I do without you/her?

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zr|obić
8 m|ieć

impf (mam, masz) Ⅰ vt 1. (posiadać) (na własność) to have (got), to own [dom, samochód, mikrofalówkę]; (do dyspozycji) to have (got); (prowadzić) to run [firmę, warsztat]
- mają dom na wsi they have a. own a house in the country

- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father

- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings

- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you

- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes

- ubrała się w to, co miała she put on what she had

- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog

- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine

- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist

- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat

- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?

- masz scyzoryk? have you got a penknife?

- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?

- czy macie gaz? have you got gas?

- mieć coś przy sobie to have sth on one

- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?

- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?

- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.

- mieć na coś to have money for sth

- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer

- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor

- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car

- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth

- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday

- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on

- jak masz na imię? what’s your name?

- mam na imię Maria my name’s Maria

- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak

- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth

- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit

- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck

- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on

- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one

- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week

- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)

- masz!/macie! (weź/weźcie) here!

- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.

- masz, włóż to na siebie! here, put this on!

- (a) masz! (zadając razy) take that!

- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.

- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!

- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive

- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!

- masz ci (los) a. masz tobie! blast (it)! pot., damn (it)! pot.

- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!

- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!

- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.
2. (liczyć sobie) to be
- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)

- ile ona ma lat? how old is she?

- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high

- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long

- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres

- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys

- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres
3. (posiadać jako cechę) to have (got)
- pokój ma dwa okna the room has two windows

- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair

- miała dziurawe buty she had holes in her shoes

- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped

- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer

- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage

- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage

- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible

- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points

- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour

- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)

- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley

- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father

- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table

- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something

- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him

- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth

- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans

- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true

- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late
4. (o stanie fizycznym i psychicznym) to have [grypę, gruźlicę, trudności]; to feel [ochotę, żal]; to have, to bear [urazę]
- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature

- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees

- mieć złamaną nogę to have a broken leg

- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches

- mieć pragnienie to be thirsty

- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite

- mieć wadę a. defekt to have a defect

- mieć gumę pot. (w samochodzie) to have a flat pot.

- mam nadzieję, że… I hope that…

- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth

- miała ochotę płakać she felt like crying

- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…

- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth

- mam tego powyżej uszu a. po dziurki w nosie! pot. I’ve had it up to here! pot.

- mieć coś wypisane w oczach a. na czole a. na twarzy to have sth written all over one’s face

- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face
5. (o relacjach między ludźmi) to have [syna, córkę, przyjaciół, wrogów]
- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father

- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters

- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby

- miała z nim dwóch synów she had two sons by him

- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire

- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help

- mieć kogoś przy sobie a. obok siebie a. przy boku to have sb at one’s side

- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration

- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb

- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one

- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him

- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth

- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents

- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest

- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.

- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth

- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb

- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you

- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.

- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.

- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her

- mieć kogoś nad sobą to have sb above one

- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board

- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb

- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty

- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him

- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing

- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them

- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool

- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive

- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!

- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb

- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody

- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.

- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like
6. (znajdować się w jakiejś sytuacji) to have (got) [długi, posadę, połączenie]
- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work

- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs

- mieć słuszność a. rację to be right

- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy

- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm

- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school

- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)

- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday

- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today

- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)

- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him

- co ja z tobą mam? what am I to do with you?

- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.

- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?

- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him

- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her

- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one

- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him

- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one

- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him

- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now

- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around

- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep

- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night

- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax

- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!

- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)

- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem

- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay

- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say

- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter

- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other

- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time

- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place

- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping

- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about

- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset

- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless

- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.
7. (brać udział) to have [zebranie, koncert, egzamin, próbę]
- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy

- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)

- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident
8. (ukończyć etap nauki) to have, to hold [dyplom, tytuł]
- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education

- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school

- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life

- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects
9. (znaleźć się w określonym miejscu lub czasie) wreszcie mamy stację here’s the station at last
- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter

- którego dziś mamy? what’s the date today?

- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today

- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?

- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left

- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind him
Ⅱ v aux. 1. (dla wyrażenia powinności) macie teraz spać you’re to a. you have to (get off to) sleep now
- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!

- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?

- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?

- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!

- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?

- mieć coś do zrobienia to have sth to do

- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform

- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out

- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on
2. (zamiar, przewidywanie) (ona) ma przyjść o drugiej she’s expected (to come) at two
- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished

- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…

- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow

- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected

- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty

- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong

- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.

- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?

- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time

- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will

- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang

- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing

- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…

- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose

- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…

- choćbym a. żebym miał pęknąć a. trupem paść pot. even if it kills me pot.
3. (rezultat) mieć coś zrobione to have sth done
- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay

- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college

- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?

- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place

- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise

- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.
4. (zdziwienie, rozczarowanie) ja miałbym to powiedzieć? I said that?!
- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?

- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?

- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!

- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.

- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in Africa
Ⅲ mieć się 1. (być w stanie, położeniu) to be; (czuć się) to feel, to be
- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well

- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?

- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.

- mam się dzisiaj lepiej I feel better today

- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well

- jak się rzeczy mają? how do things stand?

- rzecz ma się tak, że… the thing is that…

- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?

- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?

- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice

- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D

- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese
2. (uważać się za) to think a. consider oneself
- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour

- (on) ma się za Bóg wie co pot. he thinks he’s God (almighty) pot.

- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die
3. (być bliskim) mieć się ku końcowi to be drawing to a close a. an end
- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset

- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better

- ma się na deszcz it looks like rain

- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air

- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. are
Ⅳ ma Fin. (zapis księgowy) credit
- winien i ma debit and credit

- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit side
Ⅴ mam! inter. (przypomniałem sobie) I’ve got it!
- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!

- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.

- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!
Ⅵ nie ma być
■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!

- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come

- mieć głowę a. łebpot. (na karku a. nie od parady) to have a good head on one’s shoulders

- on to ma łeb! he’s no fool!

- mieć głowę do interesów to have a good head for business

- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now

- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.

- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.

- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.

- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|ieć
9 dobry

Ⅰ adj. grad. 1. (spełniający oczekiwania) [odpowiedź, pomysł, wzrok, słuch] good
- radio nie działało, chociaż baterie były dobre the radio wasn’t working even though the batteries were still good

- mieć dobre zdrowie a. cieszyć się dobrym zdrowiem to be healthy a. in good health

- to dobry środek na przeziębienie it’s a good remedy for colds

- pochodzić z dobrej rodziny a. z dobrego domu to come from a good family

- dobre dziecko a good a. well-behaved child

- dobre maniery a. obyczaje good manners

- liczą się dobre maniery good manners count

- ze względu na dobre obyczaje sprawie nie nadano rozgłosu to spare (any) embarrassment the case was hushed up

- w dobrym stylu in good style

- przynoszenie gospodyni kwiatów wciąż jest w dobrym stylu a. tonie it’s still good form to give the hostess flowers

- dobry gust a. smak good taste

- w dobrym guście [ubiór, makijaż, wnętrze] in good taste

- zmierzać ku dobremu to be going a. heading in the right direction

- wszystkiego dobrego all the best

- wszystkiego najlepszego best wishes

- wszystkiego najlepszego z okazji a. w dniu urodzin Happy Birthday!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji świąt (Bożego Narodzenia) Merry a. Happy Christmas!

- wszystkiego dobrego/najlepszego z okazji Nowego Roku Happy New Year!
2. (korzystny) good
- surowe warzywa i owoce są dobre dla zdrowia raw fruit and vegetables are good for your health

- zrobić coś dobrego dla kogoś to do sb a good turn

- zmiana na lepsze a change for the better

- zmienić się na lepsze to change for the better

- nie martw się, teraz wszystko zmieni się na lepsze don’t worry, everything will get better a. improve from now on

- wyjść komuś/czemuś na dobre to do sb/sth good

- nie okazywał strachu, co zwykle wychodziło mu na dobre he never showed any fear, which usually paid off

- zmiana pracy nie wyszła mu na dobre changing jobs didn’t do him any good

- nic dobrego z tego nie wyjdzie a. nie będzie no good will come (out) of it

- nie wróżyć nic dobrego to not augur well

- mina ojca nie wróżyła nic dobrego the expression on father’s face didn’t augur well

- nie wróżył sobie nic dobrego po tej rozmowie he didn’t expect anything good to come out of the talk

- w najlepszym razie a. wypadku at best
3. (wysokiej jakości) [książka, uczelnia, samochód] good;
- wełna/drewno w dobrym/najlepszym gatunku the good/best quality wool/timber

- dobry gatunek wina good wine
4. (odpowiedni) good, suitable
- to nie jest dobry/najlepszy moment it’s not a good time/the most suitable moment

- jest teraz dobry czas na żniwa this is a good time for the harvest

- każdy pretekst jest dobry any excuse will do

- może to będzie dobre zamiast młotka? maybe this will do instead of a hammer?
5. (optymistyczny) [wiadomość, nastrój, humor] good
- gorączka spadła, to dobry znak his/her temperature’s gone down, that’s a good sign
6. (życzliwy) [osoba, uczynki] good, kind
- dobre chęci a. zamiary good intentions

- mimo najlepszych chęci, nie udało mi się tego zrobić try as I might, I couldn’t do it

- mieć dobre serce to be kind-hearted

- był dobry dla zwierząt he was good to animals

- bądź tak dobry i podaj mi książkę would you (be so kind as to) pass me that book?

- zasługiwać na lepsze traktowanie to deserve better (treatment)

- dobrym traktowaniem zdobędziesz ich zaufanie you’ll gain their confidence by treating them well

- radzę ci po dobremu – oddaj pieniądze I’m telling you for your own good – give back the money
7. (intratny) [zawód, interes] good
- poszukać sobie lepszego fachu to look for a better trade a. profession
8. (kompetentny) good
- dobry lekarz/nauczyciel a good doctor/teacher

- być dobrym z francuskiego to be good at French

- być lepszym z matematyki niż z historii to be better at maths than history

- być dobrym w tenisie/siatkówce to be good at tennis/volleyball

- być dobrym w swoim fachu to be good at one’s job a. trade
9. (bliski) [przyjaciel, kolega] good, old 10. (pozytywny) [opinia, wrażenie] good
- dobre oceny good marks

- cieszyć się dobrą sławą to have a good reputation

- przedstawić a. ukazać kogoś/coś w dobrym/w najlepszym świetle to show a. present sb/sth in the best light

- znać swoje dobre strony to know one’s strengths

- dać się poznać od dobrej/najlepszej strony to reveal a. show one’s good side/one’s finest qualities

- ta tenisistka ma dobre notowania this tennis player has a high rating
11. (smaczny) good, tasty
- mam ochotę na coś dobrego I feel like something (really) tasty
12. Szkol. good mark GB, good grade US
- ocena dobra/bardzo dobra B/A

- dyplom z oceną bardzo dobrą a first class degree
Ⅱ adj. pot. (znaczny) good
- czekał na nią dobrą godzinę he waited for her for a good hour

- schudł dobre pięć kilo he’s lost a good five kilos

- świat nie dzieli się na dobrych i złych the world isn’t just made up of the good and the bad

- tłumaczyć komuś coś jak komu dobremu pot. to explain sth to sb very patiently

- tłumaczyłam jak komu dobremu, a on swoje I explained to him as best (as) I could, but it was no use a. it didn’t make any difference
Ⅳ m inanim. Szkol., Uniw. grade B
- bardzo dobry Szkol. grade A
Ⅴ lepszy adj. comp. pot. 1. iron. szlachetnymi trunkami częstował tylko lepszych gości he only served selected guests the choice wines
- obraca się teraz w lepszym towarzystwie he keeps better company nowadays
2. pejor. (niezły) quite
- lepszy z niego cwaniak he’s a real sly one a. real crafty bugger pot.
Ⅵ na dobre adv. [osiąść, wyprowadzić się] for good
- zakochał się w niej na dobre he really fell for her

- zachmurzyło się a. niebo zachmurzyło się na dobre it’s really clouded over

- rozpadało się na dobre it’s really coming down
Ⅶ w najlepsze adv. oblivious to everything
- zacząć się bawić w najlepsze to get into the swing of things

- kłamać w najlepsze to lie through one’s teeth
Ⅷ dobra inter. pot. dobra, dobra okay, okay
- dobra, dobra, nie wciskaj kitu yeah, yeah, tell it to the marines pot.

- dobra nasza a. dobra jest good for us

■ na dobre i na złe Relig. for better and for worse

- być z kimś na dobre i na złe to stick with sb through thick and thin

- dobre a. dobry sobie! iron. that’s a good one, I like that!

- dość tego dobrego! pot. that’s enough (of that)

- nic dobrego good-for-nothing

- być już dobrym a. pod dobrą datą pot. to be well oiled pot., to be far gone pot.

- iść a. walczyć z kimś o lepsze to compete a. vie with sb

- być w najlepszych rękach to be well looked after

- przenieść się do lepszego świata książk. to go the way of all flesh książk.

- dobremu wszędzie dobrze przysł. a good man is always a happy man

- lepsze jest wrogiem dobrego przysł. the best is the enemy of the good przysł.

- wszystko dobre, co się dobrze kończy przysł. all’s well that ends well przysł.

* * *
1. comp; lepszy; adj
good; ( uprzejmy) good, kind

ona jest dobra z matematyki — she's good at maths

dobry wieczór! — good evening!

być dobrej myśli — to hope for the best

dobra wola — goodwill

bądź tak dobry i zrób to — would you be so kind as to do it?

dostać ( perf) się w dobre ręce — to end up in good hands

czekam już dobrą godzinę — I've been waiting for a good hour

wszystkiego dobrego! — all the best!

przedstawić ( perf) kogoś/coś w dobrym świetle — to show sb/sth in a favourable (BRIT) lub favorable (US) light

na dobrą sprawę — actually

na dobre — for good

na dobre i złe — for better or for worse

dobra! — pot O.K.!
2. m
( ocena) ≈B

* * *

dobry

a.

lepszy

1. (= wysokiej jakości, prawidłowy, pozytywny, sprawny, smaczny, skuteczny, korzystny) good; (= uprzejmy) good, kind ( dla kogoś to sb).

2. dobra godzina a good hour, the better part of an hour, at least an hour; nie było go dobrą godzinę he was out for at least an hour.

3. ( w zwrotach grzecznościowych) bądź tak dobry i... be so good l. kind and..., be a dear and...; dzień dobry! good morning!; dobry wieczór! good evening!; (życzę ci) wszystkiego dobrego l. najlepszego (I wish you) all the best.

4. ( w innych zwrotach) brać l. przyjmować coś za dobrą monetę take sth at face value; być dobrej myśli hope for the best; (być) na dobrej drodze (do czegoś) (be) on the royal road (to sth); być pod dobrą opieką be in good hands, be well taken care of; być z kimś w dobrej komitywie be well in with sb; (być) w dobrych rękach (be) in safe hands; dać komuś dobrą nauczkę teach sb a lesson; dobra opinia good opinion, reputability; dobra partia ( do małżeństwa) good catch; dobra robota fine job; dobra strona good point, strength, advantage ( czegoś of sth); dobra wola goodwill; dobra wróżba good l. happy omen, good sign; dobra wróżka fairy godmother; dobre imię good name, reputability, respectability; dobre maniery l. obyczaje good l. proper manners, social graces; dobry humor l. nastrój good humor, good l. high spirits; dobry interes good deal; dobry obyczaj good custom; dobry omen good l. happy omen; dobry znak good sign; Dobry Pasterz rel. the Good Shepherd; dobrymi chęciami piekło wybrukowane the road to hell is paved with good intentions; dostać dobrą nauczkę learn a lesson; dostać się w dobre ręce end up in good hands; gest dobrej woli goodwill gesture; mieć dobrą prasę have a good press; mieć/utrzymywać dobrą kondycję be/keep l. stay fit, be/keep l. stay in good shape; mieć dobre oko (do czegoś) have a good eye (for sth); mieć dobre oczy have good l. strong eyes; mieć dobrego nosa (do czegoś) have a good nose (for sth); na dobrą sprawę come to think of it, in fact; na dobre for good; na dobre i na złe for better or (for) worse; na frasunek dobry trunek przest. today's wine I drink today, tomorrow's sorrow I bear tomorrow; he that loves wine wants no woes; nic dobrego (z tego nie wyjdzie l. będzie) nothing good (will come out of this); przedstawiać kogoś/coś w dobrym świetle show sb/sth in a good l. favorable light; stare dobre czasy good old days; urodzić się pod dobrą gwiazdą be born under a lucky star; w dobrej wierze in good faith; wykazać się dobrą wolą show goodwill; zrobić dobre wrażenie make a good impression.

mi

szkoln. ( ocena) B; dobry plus l. z plusem B plus, B+; bardzo dobry A.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dobry
10 gra|ć

impf Ⅰ vt 1. (rozgrywać) to play [partię, spotkanie]
- gramy dzisiaj mecz we’re playing a game today

- gramy już trzeci set we are playing the third set

- graliśmy dzisiaj świetną koszykówkę pot. we played great basketball tonight

- (w) co gramy? pot. what’s trumps?

- gramy (w) piki pot. spades are trumps ⇒ zagrać
2. Kino, Teatr [aktor] to play [rolę, Hamleta]
- grać w teatrze to act on stage

- grać u Altmana to appear in an Altman film

- grał postać księdza he played a priest

- role żeńskie grane przez mężczyzn female roles played by men

- świetnie grana sztuka a very well-acted play

- aktorzy grali fatalnie/świetnie the acting was terrible/great

- kto gra Bonda w „Goldeneye”? who plays Bond in ‘Goldeneye’? ⇒ zagrać

- grać głupka/niewiniątko to play the fool/the innocent

- grać przed kimś komedię to put on an act for sb

- grać rolę dobrego przyjaciela to play the good friend ⇒ zagrać
4. (spełniać funkcję) grać rolę czegoś to serve as sth
- grać rolę klasowego wesołka to be the classroom clown

- walory estetyczne grają drugorzędną rolę the aesthetic merit is of secondary importance

- największą rolę grają pieniądze money is the key factor

- pieniądze nie grają roli money is no object ⇒ zagrać
5. Kino, Teatr (wystawiać, wyświetlać) to play
- gramy teraz „Sen nocy letniej” we are playing ‘A Midsummer Night’s Dream’

- nasz teatr często gra Szekspira our theatre often plays Shakespeare

- co dzisiaj grają w kinie? what’s on at the cinema?

- w Odeonie grają dzisiaj „Gwiezdne Wojny” ‘Star Wars’ is playing at the Odeon

- tego już nie grają it’s not playing any more
6. Muz. to play [utwór, Mozarta]
- często gracie Bacha? do you often play Bach? ⇒ zagrać
7. pot. (odtwarzać) to play
- w radiu bez przerwy grają tę piosenkę they play the song all the time on the radio
Ⅱ vi 1. (brać udział w grze) to play vt
- grać w piłkę nożną/karty/szachy to play football/cards/chess

- dobrze grać w brydża/tenisa to be good at bridge/tennis

- grać w ataku/na bramce to play attack/(in) goal

- grać z kimś w tenisa to play tennis with sb

- grać na wyścigach to bet at the races, to put money on a. to play the horses

- grać na pieniądze to play for money

- grać o mistrzostwo to play for the title

- grać środkiem boiska to play down the centre

- grać skrzydłami to play down the wings

- grać w Bayernie/reprezentacji to play for Bayern/one’s country

- Real gra dziś z Barceloną Real takes on a. plays Barcelona today

- z kim dzisiaj gramy? who are we playing today?

- grasz z nami? do you want to play with us? ⇒ zagrać
2. Muz. to play vt
- grać na skrzypcach/gitarze/fortepianie to play the violin/guitar/piano

- grać do tańca to play music for dancing

- grać na cztery ręce to play duets ⇒ zagrać
3. (dźwięczeć) [muzyka, instrument, radio] to play
- w tle cicho grała muzyka some music was playing softly in the background

- radio grało na cały regulator the radio was going at full blast

- grający zegar a musical clock

- monotonne granie silnika the monotonous hum of an engine

- aż jej w piersiach a. płucach grało przen. she was panting and wheezing ⇒ zagrać
4. pot. (być włączonym, działać) to be on
- telewizor gra na okrągło the TV is on all the time

- magnetofon nie chce grać the tape recorder is out of order
5. Ekon., Fin. to play vt
- grać na giełdzie to play the stock market ⇒ zagrać
6. przen. (rywalizować) to play
- grać uczciwie to play fair

- gramy o wysoką stawkę we’re playing for high stakes ⇒ zagrać
7. (wykorzystywać coś) to play
- grać na czyichś emocjach to play on sb’s emotions

- politycy umiejętnie grający na uczuciach narodowych politicians who skilfully play on national sentiments ⇒ zagrać
8. książk. (być obecnym) ciepłe tony grały w jego głosie there was a caring note in his voice
- jej twarz grała tysiącem uczuć all sorts of emotions flickered across her face; ⇒ zagrać
9. książk. (mienić się) jego pejzaże grają wszystkimi kolorami his landscapes are full of ever-changing colours
- kolory grały w słońcu the colours danced in the sunlight ⇒ zagrać
10. pot. (współgrać) to match
- te kolory świetnie ze sobą grają the colours match perfectly
11. Myślis. [pies myśliwski] to bay
- psy grały w oddali the hounds were baying in the distance

- granie cietrzewi mating calls of black grouse ⇒ zagrać

■ grać na czas Sport to waste time

- grać na zwłokę to play for time

- w to mi graj! pot. it couldn’t be better!, I love it!

- konkurencji tylko w to graj our competitors would love it

- coś tu nie gra pot. something’s wrong here

- wszystko gra! pot. everything is shipshape! pot.

- co jest grane? pot. what’s going on?

- czas gra na naszą korzyść/niekorzyść time is on our side/we’re running out of time

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gra|ć
11 r|obić

impf Ⅰ vt 1. (produkować, wytwarzać) to make
- robić meble/zabawki to make furniture/toys

- robić herbatę/obiad to make tea/lunch

- robić szal szydełkiem/na drutach to crochet/knit a shawl

- robić obuwie na obstalunek a. na zamówienie [szewc] to make shoes to order

- robił sobie garnitury na miarę he had his suits made to measure ⇒ zrobić
2. (wykonywać czynność) to do
- robić wdech/wydech to breathe in/breathe out

- robić pranie to do (the) washing

- robić porządki w domu to do (some) house cleaning, to clean the house

- robić korektę to proof-read

- robić notatki to make notes

- robić badania naukowe to do research

- robić makijaż to make up

- robić komuś operację to operate on sb

- robić komuś prześwietlenie to give sb an X-ray

- robiła mu opatrunki she dressed his wound/cut

- robić komuś prezenty to give sb presents

- robić przygotowania do czegoś to make preparations for sth

- robić zebranie załogi to organize a staff meeting

- nie móc nic robić to be unable to do anything, to be incapable of doing anything ⇒ zrobić
3. (postępować w określony sposób) robić awanturę a. piekło to make a row
- robić scenę to make a scene

- robić głupstwa to be silly

- nie rób głupstw don’t be silly

- robić obietnice/propozycje to make promises/proposals

- robić dygresje to make digressions, to digress

- robić ustępstwa to make concessions

- robić zamieszanie to make a fuss

- robić panikę to panic

- dobrze/źle robi, że idzie na urlop it’s a good/bad idea for him/her to go on holiday

- robić komuś wymówki/zarzuty (z powodu czegoś) to reproach sb (for sth)

- robić komuś krzywdę to do harm to sb

- robić aluzje (do czegoś) to make allusions (to sth) ⇒ zrobić
Ⅱ vi pot. (pracować zarobkowo) to work
- robić na budowie to work on a construction site

- robić od świtu do nocy to work from dawn until dusk

- robić przy nafcie to work on an oil rig

- robić u kogoś pot. to work for sb
Ⅲ robić się 1. (być przygotowywanym) to be underway
- śniadanie już się robi breakfast is being made ⇒ zrobić się
2. (zmieniać się) robi się z niego prawdziwy mężczyzna he’s growing into a real man ⇒ zrobić się 3. (stawać się) to get
- robi się ciemno/widno/zimno it’s getting dark/light/cold

- kiedy na nią patrzy, robi mu się wesoło na sercu when he looks at her his spirits rise ⇒ zrobić się

- robić się na blond/rudo to dye one’s hair blond/red

- robić się na piękną a. bóstwo to tart oneself up GB pot.

- co z nim/nimi robić? what shall we do with him/them?

- co tu (tam) robisz? what have you been up to?

- co a. cóż (było) robić? what is/was there to do?

- wiek robi swoje age takes its toll

- moje argumenty zrobiły swoje my reasoning was effective

- coś się ze mną/z tym komputerem robi something’s the matter with me/the computer

- czas robi swoje time marches on

- każdy robił co mógł ≈ everybody did their best

- robił co mógł, żeby jej pomóc he did his best to help her

- robi, co (do niego/niej) należy he/she’s doing what he/she has to do

- robi, co chce he/she does as he/she likes

- tu każdy robi co mu się żywnie podoba it’s Liberty Hall here!

- ziółka dobrze jej robią na wątrobę herbal tea is good for her liver

- niewiele sobie robić z kogoś/czegoś to not care much about sb/sth

- niewiele sobie robi z twoich uwag he/she doesn’t care much about what you have to say

- robi mi się niedobrze a. słabo I feel sick

- robi mi się za gorąco a. za zimno I’m beginning to feel too hot/cold

- robi się!, już się robi! pot. right oh!

- robić dużo a. wiele dobrego to do a lot of good

- robić pieniądze/fortunę a. majątek to make money/a fortune

- robić grymasy a. fochy to sulk, to be in a pet

- robić 100 kilometrów na godzinę to do a 100 kilometres per hour

- robić kogoś na szaro pot. to set sb up, to frame sb

- robić komedie pot. to indulge in play-acting, to be play-acting

- robić komuś kawały to play tricks on sb

- robić pod siebie pot. to be incontinent

- robić sobie z kogoś zabawę to make fun of sb; to make sport of sb dat.

- robić swoje to do one’s job, to do one’s own thing

- robić tragedię z czegoś to make sth out to be a tragedy

- nie rób tragedii, wszystko się ułoży don’t despair, everything will be alright

- robić w majtki a. spodnie a. portki posp. to wet oneself posp.; to wet one’s pants, to mess oneself

- robił w portki ze strachu he was scared out of his wits; he shat himself with fright posp., he was scared shitless posp.

- robić wiele/wszystko, aby… to do a lot/everything in order to…

- robić wyjątek to make an exception

- robić z czegoś sekret a. tajemnicę to make a secret out of sth, to be secretive about sth

- nie robiła z tego sekretu a. tajemnicy she made no secret of it

- robić z kogoś durnia a. głupca a. balona to make a fool of sb

- robić z siebie/kogoś pośmiewisko to make a laughing stock of oneself/sb

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > r|obić
12 odda|ć

pf — odda|wać impf Ⅰ vt 1. (zwrócić) to give [sth] back, to give back, to return [pożyczony przedmiot]; to pay [sth] back, to pay back [dług, pożyczkę]
- oddać książkę do biblioteki/właścicielowi to return a book to the library/its owner

- oddawać komuś pożyczkę ratami to pay a loan back to sb in instalments

- pożycz setkę, oddam wszystko, co do grosza lend me a hundred, I’ll pay every penny of it back
2. (ofiarować) to give, to hand over [majątek, pieniądze]; to donate [dary, organy]
- oddał znaczną sumę na cele dobroczynne he handed over a large sum of money to charity

- oddałbym wszystko, byle mieć zdrowie I’d give everything a. anything to be healthy

- oddać krew to give a. donate blood

- oddać życie za kogoś/sprawę to lay down one’s life for sb/a cause
3. (doręczyć) to deliver [list, paczkę]; (zanieść) to take
- oddaj ten koszyk sąsiadce take the basket to our/my/your neighbour
4. (przekazać na jakiś czas) to deposit [pieniądze, zastaw]
- oddałam obraz w zastaw I pawned the painting

- ziemię oddano w dzierżawę the land has been leased out

- oddamy restaurację/sklep w ajencję we’ll grant a franchise for the restaurant/shop, we’ll franchise out the restaurant/shop

- oddam ci samochód/dom do dyspozycji I’ll put the car/house at your disposal
5. (zrezygnować, zostać pokonanym) to give [sth] up, to give up [miejsce, władzę, przywileje, stanowisko, dowództwo]
- oddał mi swoje łóżko, a sam spał w hamaku he gave me his bed and slept in a hammock

- oddał tytuł mistrza świata he lost his world title
6. (zlecić usługę) oddać płaszcz do pralni a. prania to take a coat to the cleaners
- oddać buty/zegar do naprawy to have one’s shoes/clock repaired

- musisz oddać bagaż na przechowanie a. do przechowalni you have to take your luggage to the left luggage office
7. (zakończyć pracę) to hand [sth] in, to hand in, to give [sth] in, to give in [pracę, projekt, dzieło konkursowe]
- oddać fabrykę/most do eksploatacji a. użytku to put a plant into operation/a bridge into use
8. (ulokować) to put [chorego, dziecko, ucznia]
- musimy oddać syna do szpitala/żłobka we have to send our son to hospital/a day nursery
9 (wydać) to hand [sb] over, to hand over [więźnia, podejrzanego, zbiega]; (pod przymusem) to surrender
- oddać kogoś w ręce policji to hand sb over to the police

- oddano go pod sąd he was brought to justice

- sprawę oddano do sądu the case was taken to court

- nie oddamy wrogowi naszej twierdzy we won’t surrender our fortress to the enemy
10 (wyrazić) to convey, to render [uczucie, nastrój, znaczenie]
- oddać najsubtelniejsze odcienie znaczenia to convey the most subtle shades of meaning

- autor oddał wiernie atmosferę epoki the author faithfully rendered the atmosphere of the epoch
11 (okazać) to pay [hołd, honory]
- oddać pokłon cesarzowi to bow to an emperor

- oddawać komuś honory wojskowe to salute sb

- oddać salut (armatni) to fire a. give a salute
12 (odwzajemnić) to return [pocałunek, uścisk]
- sąsiad oddał mu ukłon the neighbour bowed back to him
13 Med. (wydalić) oddać stolec to defecate spec.; to move one’s bowels
- oddać mocz to urinate
Ⅱ oddać się — oddawać się 1. (poddać się) to surrender
- terrorysta oddał się w ręce policji the terrorist turned himself in to the police

- oddaję się do pana dyspozycji I put myself at your disposal
2. (zająć się) to devote oneself, to give oneself over (komuś/czemuś to sb/sth); (poddać się uczuciowo) to abandon oneself, to give oneself over (czemuś to sth)
- oddał się studiom literackim he devoted himself to literary studies

- oddawać się uciechom życia to abandon oneself to a life of pleasure
3. książk. (seksualnie) to surrender oneself, to give oneself (komuś to sb)
■ oddać ducha książk. to render up one’s soul książk.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odda|ć
13 skończ|yć

pf Ⅰ vt 1. (doprowadzić do końca) to finish
- skończyć pracę/sprzątanie/rozmowę to finish work/cleaning/the conversation

- skończyłem właśnie czytanie książki I’ve just finished reading my book ⇒ kończyć
2. Szkol., Uniw. to finish, to complete [kurs, uniwersytet]
- studia skończył rok temu he graduated a year ago

- skończyliśmy szkołę 20 czerwca the school year ended on 20 June

- szkoły skończyły lekcje wczoraj schools broke up yesterday ⇒ kończyć
3. (osiągnąć wiek) skończyć pięćdziesiąt/dwadzieścia lat to be fifty/twenty
- w zeszłym tygodniu skończył osiemnaście lat he was eighteen last week ⇒ kończyć
Ⅱ vi 1. pot. (zerwać) to be through pot. (z kimś with sb)
- wczoraj definitywnie skończli ze sobą they broke up with each other a. finished with each other yesterday ⇒ kończyć
2. (zaprzestać) to be through (z czymś with sth); to have done (z czymś with sth)
- skończył z piciem/paleniem/kartami he’s through with drinking/smoking/playing cards ⇒ kończyć
3. pot. (zabić) to finish [sb] off pot.; to do [sb] in pot.
- skończyli z tym zdrajcą they finished that traitor off
4. pot. (trafić) to end up; to wind up pot.
- na pewno skończy w więzieniu he will wind up in prison for sure

- wiele uciekających z domu nastolatek skończyło na ulicy many teenage runaways ended up on the streets ⇒ skończyć
5. pot. (umrzeć) to die
- skończył w strasznych bólach he died in agony ⇒ kończyć
Ⅲ skończyć się 1. (przestać trwać) to end
- wakacje się skończyły the holidays are over

- semestr zimowy skończył się tydzień temu the winter semester ended a week ago

- skończyły się jej cierpienia her suffering ended
2. (zamknąć się) to end (czymś with sth)
- film skończył się happy endem the film had a happy ending

- sprawa się na tym nie skończyła this was not the end of the matter

- to wszystko skończyło się łzami it all ended in tears
3. (ograniczyć się) to be limited
- moja znajomość kuchni włoskiej skończyła się na pizzy i spaghetti my knowledge of Italian cuisine was limited to pizza and spaghetti
4. (wyczerpać się) [zapasy, paliwo] to run out, to give out
- pieniądze mi się skończyły I’ve run out of money

- moja cierpliwość się skończyła my patience has run out ⇒ kończyć się
5. pot. (wyczerpać się twórczo) to have had it pot., to be washed up pot.
- skończył się jako pisarz/kompozytor he’s washed up as a writer/composer ⇒ kończyć się

■ skończona sprawa! a. skończona rzecz! a. skończone! that’s that, that’s all there is to it

- skończyć ze sobą to take one’s own life

- skończyło się na strachu they/I/he got off with nothing worse than a bad fright

- skończyło się u niej na strachu she was more frightened than hurt

- mam nadzieję, że skończy się tylko na przeziębieniu I hope it doesn’t turn out to be anything worse than a cold

- skończy się na tym, że będzie musiała pożyczyć od kogoś pieniądze she’s going to have to borrow money from somebody in the end

- skończyć się na niczym to come to nothing, to come to naught

- skończyć z dotychczasowym życiem to turn over a new leaf

- wszystko dobrze się skończyło everything turned out well

- źle skończyć to come to a sticky end

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skończ|yć
14 dać

(dam, dasz); pl dadzą; vb; od dawać

* * *

dać

pf.

dadzą

1. (= przekazać) give; dać coś komuś give sth to sb, give sb sth; dać coś pod zastaw pawn sth; dać coś lekką ręką give sth away freely; dać coś na procent ( pieniądze) put sth in a savings account; dać coś komuś na słowo let sb have sth on trust, give sb sth on trust; dać coś komuś na kredyt handl. sell sb sth on credit; kto daje i odbiera, ten się w piekle poniewiera give a thing, and take a thing, to wear the devil's gold ring; kto szybko daje, ten dwa razy daje he gives twice who gives quickly; (there's) no rush to pay; dużo bym dał za to I'd give a lot/anything/the world/my right arm for that; dałbym nie wiem co I'd give anything.

2. (= umożliwić) dać zgodę na coś agree to sth, give consent to sth; dać komuś ślub (o księdzu, urzędniku) marry sb; dać komuś rozwód (o urzędniku, sądzie) grant a divorce to sb; ( o małżonku) agree to divorce sb; dać do wyboru offer a choice; dać okazję do czegoś create an opportunity for sth; dać komuś wolną rękę (w czymś) give sb a free hand/blank check (to do sth).

3. (= przynosić) dać dochód bring profit; dać komuś życie bring sb to life.

4. (= zapewnić) dać komuś wykształcenie/utrzymanie educate/feed sb; dać komuś pracę employ sb.

5. (= pozwolić) let; dam sobie rękę uciąć przen. I'll bet you anything; daj, ja to zrobię let me do it; nie daj mu odejść/uciec don't let him go/get away; nie daj się prosić don't make me/us etc. get down on my/our etc. knees; nie dać innym dojść do głosu hold the stage; nie dał mi dojść do głosu I couldn't get a word in edgeways.

6. (= zlecić) dać komputer do naprawy get one's computer fixed/serviced; dać ogłoszenie place an ad.

7. przest. l. dial. (= położyć) put; daj to na półkę put it on the shelf.

8. przest. l. dial. (= nastawić) turn (over), switch; daj telewizor na jedynkę turn l. switch the TV to (channel) one; daj to głośno play it loud; daj trochę głośniej/ciszej turn l. crank it up/down a bit.

9. ( w zwrotach) dać komuś błogosławieństwo zwł. kośc. give sb a blessing, bless sb; daj Boże let's hope (to God), would to God; nie daj Boże/Bóg! God forbid!; dać komuś cynk pot. tip sb off, tip sb the wink; dać czadu pot. (= szybko jechać) floor it, step on it, put the pedal to the metal; (= głośno odtwarzać) pump up the volume, play l. hit it up; (o zespole = głośno grać) kick out the jams, cook; dać komuś do myślenia make sb (stop and) think; dać coś komuś do zrozumienia make sth clear to sb; dać komuś do zrozumienia, że... make it clear to sb (that)..., give sb to understand (that)...; dać komuś dowód miłości prove one's love to sb; dać drapaka/chodu pot. cut and run, take to one's heels; dać dupy wulg. obelż. pot. (= uprawiać seks) put out ( komuś for sb); wulg. pot. uj. (= spartaczyć robotę) screw (the job) up; daj głos! ( do psa) speak!; nie dam za to głowy I wouldn't swear to that; dać gwarancję guarantee, give/offer a guarantee; dać komuś kosza przest. pot. turn sb down, spurn sb, give sb the bounce; dać komuś krzyżyk na drogę bid sb good riddance; dajmy na to, że... pot. let's say that...; dać na tacę kośc. put (some) money on the (collection) plate; dać sobie na wstrzymanie pot. let it go; dać na zapowiedzi kośc. have one's/the banns published, publish the banns; dać komuś coś odczuć make sb feel sth; dać ognia fire; dać komuś po buzi/w twarz slap sb's face, slap sb across the face; dać komuś po nosie rap sb over the knuckles; ktoś nie dał po sobie poznać czegoś (uczuć, strachu) sb did not let sth show; dać komuś popalić/wycisk/do wiwatu pot. kick/whip sb's butt/ass, give sb a rough ride; dać słowo give one's word, make a promise; dać słowo honoru promise solemnly; dać komuś święty spokój leave sb alone; coś komuś nie daje spokoju sth gnaws/is gnawing at sb, sth eats away/is eating away at sb, sth haunts sb; dać czemuś radę manage sth; dać komuś radę take sb on; dać rozkaz give an order l. a command; dać komuś w kość pot. poop/wear sb out; dać komuś w czapę (= zabić) sl. waste sb; dać wiarę (czemuś) believe (sth); dać wyraz czemuś give expression to sth; dać z siebie wszystko do/give one's best; dać za wygraną give up; dać komuś znać let sb know; dam ci znać I'll let you know; to nic nie da that's no good.

dać się

pf.

1. tylko 3 os. sing. l. nieos. (= być realnym) tego nie da się zrobić it can't be done; ile się da as much as possible; na/o ile się da as far as possible; jak l. czym się da by any means possible/whatsoever.

2. dać się poznać jako ktoś prove o.s. to be sb; dać się ponieść (emocjom/nerwom) get carried away; dać się nabrać be taken in; dać się nabrać na coś fall for sth; dawać się komuś we znaki give sb a hard time.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dać
15 grosz

m 1. (moneta polska) grosz (a Polish monetary unit) 2. (moneta austriacka) groschen (an Austrian monetary unit) 3. Hist. groschen 4. sgt pot. (pieniądze) money
- lichy a. nędzny a. marny grosz next to nothing, very little money

- ciężki a. ładny grosz good money

- uciułać trochę grosza to put away a. aside a little money

- ciułać grosz do grosza to save every penny

■ wdowi grosz książk. widow’s mite książk.

- co do grosza pot down to the last penny; down to the last (red) cent US pot.

- kupić coś za drogi grosz pot. to pay a pretty penny for sth

- kupić/sprzedać coś za grosze to buy/sell sth for next to nothing; to buy/sell sth dirt cheap a. for peanuts pot.

- liczyć się z każdym groszem pot. to count a. watch one’s pennies

- nie mieć grosza przy duszy pot. to be penniless, not to have a penny to one’s name a. two pennies to rub together

- nie mieć wstydu/rozumu za grosz pot. to have no shame/sense

- nie śmierdzieć groszem pot. to be broke pot., to be skint GB pot.

- wtrącać a. wtykać a. wsadzać (swoje) trzy grosze pot. to add a. put in one’s (two) pennyworth GB pot., to add a. put in one’s two cents’ worth US pot.

- nie ufam im za grosz pot. I don’t trust them an inch pot.

- to nie jest warte trzech groszy a. złamanego grosza pot. it’s not worth a brass farthing GB pot., it’s not worth a red cent a. a plugged nickel US pot.

* * *

-a; -e; gen pl; -y; m

grosz (Polish monetary unit equal to 1/100 zloty)

nie dać perf ani grosza — not to give a penny

zapłacić perf (wszystko) co do grosza — to pay (everything) to the last penny

być bez grosza — to be penniless

kupić ( perf) coś za grosze — to buy something dirt-cheap

nie mieć za grosz czegoś — not to have an ounce of sth

* * *

grosz

mi

Gen. -a

1. ( w Polsce) grosz.

2. (= drobna moneta) penny, cent, farthing; być bez (złamanego) grosza (przy duszy) be penniless; not have one penny to rub against another; not have two pennies to rub together; co do grosza not a penny less, not a penny more; to the last penny; nie dać złamanego grosza give nothing; nie wydać złamanego grosza spend nothing; nie być wartym złamanego grosza not be worth a plugged l. wooden nickel; wtrącić trzy grosze pot. put in one's two cents' worth; kupić coś za psi grosz buy sth dirt-cheap, buy sth for a song; pay peanuts for sth; nie mieć za grosz czegoś not to have an ounce of sth.

3. pot. (= kwota) money; kawał grosza a good bit of money; zarabiać grosze earn very little; kupić coś za ostatni grosz spend one's last dime on sth; wdowi grosz widow's mite; liczyć się z groszem count every penny twice; nie liczyć się z groszem spend money like it's going out of style.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > grosz
16 le|cieć

impf (lecisz, leciał, lecieli) vi 1. (przebywać jakąś przestrzeń w powietrzu) [ptak, motyl, samolot, pocisk, balon, lotnia] to fly
- kiedy lecisz do Paryża? when are you flying to Paris?

- pierwszy raz lecę samolotem it’s the first time I’ve flown ⇒ polecieć
2. (spadać) to plunge, to tumble down
- kamień leciał w przepaść a rock was tumbling down the precipice

- liście jesienią lecą z drzew in autumn leaves fall ⇒ zlecieć
3. (spływać) to run down, to flow
- łzy leciały jej po policzkach tears ran a. were running down her cheeks

- krew leciała mu z nosa his nose was bleeding

- woda leci z kranu od godziny water’s been running from the tap for an hour ⇒ polecieć
4. pot. (biec, pędzić) to dash, to run
- lecieć do sąsiadki/sklepu/kina to dash off a. to rush off to a neighbour’s/shop/cinema

- lecieć za kimś to run after a. chase (after) sb

- pociąg szybko leciał the train was flying along

- lecieć po policję/doktora to run off to fetch the police/a doctor ⇒ polecieć
5. (wzbijać się) [pył, dym] to rise
- ale z tego dywanu leci kurz! look at the dust flying out of that carpet! ⇒ polecieć
6. pot. (o czasie) to fly
- czas leci time’s flying

- lata szybko lecą years (just) fly

- jak leci? how’s it going? pot.
7. pot. (o akcjach, cenach) to go
- lecieć w górę/dół to go up/down (sharply)

- ceny za prąd/gaz ciągle lecą w górę electricity/gas rates keep going up
8. (być granym) (o muzyce, programie radiowym, telewizyjnym) to be on pot.
- w radiu/telewizji leci wywiad z premierem an interview with the prime minister is being broadcast on the radio/TV; (o filmie, o sztuce teatralnej) to be on pot., to be showing

- w kinie leci doskonały film there’s a great film on (at the cinema)

- ciągle jeszcze leci Hamlet Hamlet’s still on

■ brać/kupować jak leci pot. to take/buy things as fast as they come

- w telewizji ogląda wszystko, jak leci she/he watches whatever comes on

- płaszcz z niego leci (jest zniszczony) his coat is falling to pieces a. is in tatters; (jest za duży) his coat is falling down

- jak otworzył ten biznes, leci mu bardzo dobrze now he’s opened this business, he’s doing well

- lecieć na kogoś/coś pot. to be after sb/sth

- zawsze leciał na atrakcyjne dziewczyny he was always chasing a. running after pretty girls

- nie widzisz, że ona leci na ciebie? can’t you see she’s after you?

- nie wierz im, lecą tylko na pieniądze don’t believe them, they’re only after your money

- lecieć na łeb, na szyję to run at breakneck speed; to run like (a bat out of) hell pot.

- lecieć przez ręce pot. to be on the verge of fainting

- lecieć z nóg pot. to be in a state of (utter) collapse

- wszystko/robota leci mi z rąk pot. I’m all fingers and thumbs

- gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą przysł. you can’t make an omelette without breaking eggs przysł.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > le|cieć
17 dla

praep. 1. (przeznaczony) for
- dla kogoś for sb

- pokój dla dzieci a room for children, a children’s room

- krem do twarzy dla kobiet po czterdziestce a face cream for women over forty

- książki dla dzieci books for children, children’s books

- film dla dorosłych a film for adults, an adult film

- zasiłki dla bezrobotnych unemployment benefits

- zasiłki dla samotnych matek benefits for single mothers

- pomoc dla powodzian aid for flood victims

- kurs dla początkujących/zaawansowanych a beginners’/an advanced course

- przedział dla palących/niepalących a smoking/non-smoking compartment

- „dla panów/pań” (napis na drzwiach toalety) ‘ladies/gentlemen’

- lekarstwo dla mojego ojca some medicine for my father

- dla kogo są te kwiaty? who are these flowers for?

- kupiła prezenty dla całej rodziny she bought presents for the whole family

- przesyłam ukłony dla małżonki książk. please give my regards to your wife
2. (w celu zapewnienia) for
- dla czegoś for sth

- dla pozoru for the sake of appearance

- dla własnego dobra for one’s own good

- zrobić coś dla efektu/wygody/zysku to do sth for effect/for the sake of convenience/for profit

- grać na skrzypcach dla przyjemności to play the violin for (one’s own) pleasure

- wyjść za mąż/ożenić się dla pieniędzy to marry for money

- tupać nogami dla rozgrzewki to stamp one’s feet to get warm

- wypić coś dla ochłody to drink sth to cool off

- wystawa została zorganizowana dla uczczenia stulecia uczelni the exhibition was mounted for the university’s centenary celebrations

- nosić broń dla własnego bezpieczeństwa to carry arms for one’s own safety

- zażywać witamin dla wzmocnienia organizmu to take vitamins to strengthen one’s body
3. (wobec, względem) for
- podziw/szacunek dla kogoś admiration/respect for sb

- sympatia/miłość dla kogoś liking/love for sb

- poparcie dla partii/wniosku support a. backing for a party/motion

- nie ma usprawiedliwienia dla takiego zachowania there’s no excuse for such behaviour

- miły/uprzejmy dla kogoś nice/kind to sb

- przyjemny dla oka/ucha pleasing to the eye/ear

- przyjazny dla środowiska environment-friendly

- szkodliwy dla środowiska/zdrowia harmful a. damaging to the environment/to health
4. (jeśli chodzi o) for
- dla kogoś/czegoś for sb/sth

- podjazd dogodny dla inwalidów/wózków a ramp (convenient) for the handicapped/for prams

- sytuacja korzystna/niekorzystna dla przedsiębiorstwa a favourable/an unfavourable situation for the company

- tragiczna dla obrońców klęska a tragic defeat for the defenders

- charakterystyczny dla kogoś/czegoś characteristic of sb/sth

- to dla niego typowe it’s typical of him

- z typowym a. charakterystycznym dla siebie optymizmem with (his/her) typical a. characteristic optimism

- nie dla kogoś not for sb

- nie dla mnie takie życie that’s no life for me

- gotowanie – to nie dla mnie cooking is not for me a. not my kind of thing

- to nie jest facet dla ciebie this is not the (right) guy for you

- to nie jest praca dla ciebie this is not the/a job for you

- obszar niedostępny dla turystów an area out of bounds GB a. off limits US to tourists

- dźwięki niesłyszalne dla ludzkiego ucha sounds inaudible to the human ear

- myśliwce niewykrywalne dla radaru fighters undetectable by radar
5. (w opinii) for, to
- dla kogoś for a. to sb

- to był dla niej wielki szok it was a great shock to a. for her

- dla mnie nie ma nic piękniejszego od tych wierszy to a. for me there’s nothing more beautiful than those poems

- dla nich liczą się tylko pieniądze for a. with them, money is the only thing that counts

- będzie to dla nich dowód, że mam rację this will show them a. prove to them that I’m right

- (jak) dla mnie ten film był zbyt długi as far as I’m concerned a. for me, the film was too long
6. (z powodu, dla dobra) for
- dla kogoś/czegoś for sb/sth

- porzuciła go dla jakiegoś cudzoziemca she dropped him for some foreigner

- poświecić wszystko dla rodziny to sacrifice everything for (the sake of) one’s family

- oddać życie dla ojczyzny to sacrifice one’s life for one’s country

- stracić głowę dla kogoś to lose one’s head over sb
7. [pracować] for (kogoś/czegoś sb/sth)
- (ona) kręci filmy dla telewizji she makes films for television

- (on) tłumaczy dla firmy prawniczej he does translations for a law firm
8. książk. (przyczyna) for, because of
- dla czegoś for a. because of sth

- ryby hodowane dla smacznego mięsa fish bred for their tasty flesh

- rośliny uprawiane dla jadalnych owoców plants grown for their edible fruit

- na dziki polowano dla mięsa wild boar were hunted for their meat

- dla ważnych powodów odłożył spotkanie important considerations caused him to postpone the meeting

* * *

prep

(+gen) ( dla oznaczenia przeznaczenia) for; ( wobec) to, towards

ta książka jest dla ciebie — this book is for you

był to dla niej wielki cios — it was a great shock for her

dla zrobienia czegoś — (in order) to do sth

dla przyjemności — for pleasure

życzliwy dla starszych — kind to the elderly

* * *

dla

prep.

+ Gen.

1. for; dla mnie/ciebie/ich for me/you/them; dla niej czas się nie liczy for her, time doesn't count; dla frajdy/przyjemności/zysku for fun l. kicks/pleasure/gain; dla twojego l. twego dobra for your own good; dla wspólnego dobra for the common good; dla zasady on principle; kupić/zrobić coś dla kogoś buy/do sth for sb; mieć coś wyłącznie dla siebie keep sth to o.s.; ważny dla sprawy important for the cause.

2. ( tłumaczone przez użycie rzeczownika jako przydawki) domek dla lalek doll house; karma dla psów dog food.

3. ( tłumaczone przez złożenie) klatka dla ptaków birdcage; kładka dla pieszych footbridge; przejście dla pieszych crosswalk; Br. pedestrian crossing.

4. to; być grzecznym l. miłym dla kogoś be nice to sb; grzeczny/życzliwy dla (osób) starszych polite/kind to the elderly; szkodliwy dla zdrowia harmful to your health.

5. (z rzeczownikiem odczasownikowym: tłumaczone bezokolicznikiem z „to”) dla zachowania pozorów to keep up the pretense, Br. to keep up the pretence; dla zatarcia śladów to cover one's tracks.

6. ( tłumaczone przez użycie końcówki dzierżawczej) -s', -'s; książka dla dzieci children's book.

7. ( w utartych zwrotach) dla chcącego nic trudnego where there's a will there's a way; dla każdego coś miłego (there's) something for everyone; nie dla psa kiełbasa! pog. it's too good for the likes of you!

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dla
18 ko|niec

m 1. (finał) end
- koniec rozmowy/zebrania the end of a conversation/meeting

- koniec wojny the end of the war

- koniec świata the end of the world

- koniec roku szkolnego the end of the school year

- koniec meczu the end of the game a. match, full time

- dzwonek oznajmił koniec lekcji the bell went a. sounded for the end of the lesson

- na dzisiaj koniec that’s it a. all for today

- zaraz koniec pracy we’ll be finishing work in a bit

- widać już koniec pracy the work’s a. the job’s almost done a. finished

- przeczuwam marny koniec tego przedsięwzięcia przen. I feel this undertaking will come to a sorry end

- zachować najlepsze na koniec to keep a. save the best till a. for last

- to jeszcze nie koniec naszych kłopotów that’s not the end of our troubles

- dobiec końca to come to an end

- lato dobiega końca the summer is coming to an end

- podróż dobiegała końca the journey was drawing to an end a. nearing its end, the journey was almost over

- zebranie dobiegło końca the meeting came to an end a. to a close

- wojna dobiegła końca the war was at an end

- mieć się ku końcowi to be drawing to an end a. a close

- wojna miała się ku końcowi the war was nearing its a. drawing to an end

- bez końca endlessly

- ona mówi bez końca she never stops talking

- opowiadał bez końca tę samą historię he repeated the same story over and over (again)

- naprzykrzał jej się bez końca he kept pestering her all the time

- i tak bez końca and so on ad infinitum

- ciągnąć się bez końca to go a. drag on endlessly a. for ever

- zebranie ciągnęło się bez końca the meeting (just) went on and on

- budowa autostrady ciągnie się bez końca the construction of the motorway is taking forever

- ocean ciągnął się bez końca the ocean stretched out endlessly

- trwać bez końca to last a. take forever

- ukończyć coś do końca roku/miesiąca to have finished a. completed sth by the end of the year/month

- zostaliśmy do samego końca we stayed to the very end

- doprowadzić coś do końca to bring sth to a (successful) conclusion

- do końca świata until a. till the end of time

- do końca życia a. swoich dni to a. until one’s dying day, to the end of one’s days

- walczyć do końca to fight to the end a. the finish a. the last

- walczyć do samego końca to fight to the bitter end

- od dziś koniec z paleniem as from today, no more smoking! a. it’s goodbye to smoking!

- koniec z nami! we’ve had it now! GB pot.; we’re done for (now)!

- to już koniec! that’s the end!; that’s done it! pot.

- i (na tym) koniec (and) that’s final, (and) that’s that a. flat GB

- nie wyjdę za Marka i koniec! I will not marry Mark and that’s final!

- koniec (i) kropka that’s the end of it, full stop GB, period US

- nie pójdziesz, koniec i kropka you can’t go and that’s the end of it!; you can’t go, full stop!

- koniec końców a. końcem pot. (wreszcie) in the end; (w końcu, ostatecznie) after all

- koniec końców stanęło na tym, że... in the end a. eventually it was decided that…

- koniec końców, prawo do prywatności musi być respektowane after all, the right to privacy must be respected

- na koniec (wreszcie) in the end, finally; (na zakończenie) finally, lastly

- na koniec warto zauważyć, że... finally it is worth noting that...

- na końcu at the end, last (of all)

- na przyjęcie przyszedł na końcu he was the last to arrive at the party

- na samym końcu at the very end, last of all

- pod koniec at a. toward(s) a. near the end

- pod koniec maja/roku/XV wieku toward(s) the end of May/the year/the fifteenth century

- pod koniec stulecia towards the end a. close of the century

- pod koniec życia at a. toward(s) the end of one’s life

- w końcu (wreszcie, nareszcie) in the end, finally; (ostatecznie) after all

- w końcu deszcz przestał padać it finally stopped raining

- ja zadecyduję, co kupimy, w końcu to moje pieniądze I’ll decide what we’re going to buy – after all, it’s my money

- z końcem at the end

- z końcem maja/roku at the end of May/the year
2. (zakończenie) end
- zaskakujący koniec powieści/filmu the novel’s/film’s surprise ending a. surprising conclusion

- na końcu książki znajduje się indeks there’s an index at the back of the book

- na końcu listy at the end a. bottom of the list

- czytać książkę od końca to read a book from the end
3. (kraniec) (kolejki, kija, nitki) end
- drugi koniec miasta the other a. far end of town a. the city

- na końcu ulicy at the end of the street

- na samym końcu ogrodu at the very a. extreme end of the garden

- gabinet dyrektora znajduje się na końcu korytarza the director’s office is at the end of the corridor

- pojechać na koniec świata to go to the ends of the earth

- od końca from the end

- trzeci od końca the third from the end

- od końca do końca a. z końca w koniec from end to end

- zwiedziłem Europę od końca do końca I’ve travelled the length and breadth of Europe
4. (czubek) (języka, palca) tip, end; (noża, igły) point; (ołówka) tip, point
- okulary zjechały mu na koniec nosa his glasses slid to the end of his nose

- mieć coś na końcu języka to have sth on the tip of one’s tongue

- mam to na końcu języka I have it a. it’s on the tip of my tongue
5. sgt (końcówka) end
- to koniec zapasów that’s the end of the supplies
6. sgt książk. (śmierć) end, death
- jego koniec jest bliski he is nearing his end

- czuł, że jego koniec jest bliski he felt the end was near

- pielęgnował matkę aż do końca he took care of mother until the end

- jeśli mnie wydasz, to ze mną koniec if you give me away, I’m finished a. done for pot.

■ do końca fully

- sprawa nie została do końca wyjaśniona the matter has never been fully explained

- nie do końca się (z tym) zgadzam I don’t entirely a. fully agree (with that)

- nie do końca rozumiem, o co ci chodzi I don’t quite get your meaning a. what you mean

- oklaskom nie było końca there was no end to the applause

- ich gadaniu nie było końca pot. they (just) jabbered a. yapped on endlessly pot.

- położyć czemuś koniec książk. to put an end a. a stop to sth

- wiązać koniec z końcem pot. to make (both) ends meet

- z trudem wiązać koniec z końcem to struggle to make ends meet

- z mojej pensji ledwo wiążę koniec z końcem with my salary, I barely make a. I can hardly make ends meet

- koniec świata! nie wzięłam paszportu! bloody hell! I’ve forgotten my passport! pot.

- koniec wieńczy dzieło przysł. the end crowns the work przysł.

- wszystko ma swój koniec przysł. there is an end to everything przysł.; all things (must) come to an end (some time) przysł.; (o dobrych rzeczach) all good things (must) come to an end przysł.

- każdy kij ma dwa końce przysł. it cuts both ways pot.; two can play at that game pot.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ko|niec
19 robić

1. (-bię, -bisz); imp rób; perf z-; vt
(herbatę, meble, majątek) to make; (pranie, zakupy, lekcje) to do; (wywoływać: zamieszanie, hałas) to cause
2. vi
( działać) to act, to act; (pot: pracować) to work

co robisz? — what are you doing?

robić komuś miejsce — to make room for sb

robić na drutach — to knit

robić komuś nadzieje — to raise sb's hopes

robić komuś przyjemność — to please sb

to ci dobrze zrobi — it will do you good

* * *

robić

ipf.

rób

1. (= wytwarzać, przyrządzać) make ( coś z czegoś sth from sth l. sth (out) of sth); (krok, spacer, notatki, zdjęcie) take; robić błędy ortograficzne be a bad speller; robić bokami (= oddychać ciężko) pant; robić długi contract debts; robić w majtki pot. shit one's pants; robić pieniądze make money; kaczki robią „kwa” ducks go „quack”.

2. (= czynić) make, do; robić swoje (= wykonywać swoją pracę) do one's job; (= nie wychylać się) mind one's own business; robić komuś kawały play jokes on sb; robić na kimś wrażenie impress sb; nie robić wrażenia fail to impress; zupełnie nie zrobiło to na nim wrażenia it was completely lost on him; robić plany na przyszłość look ahead; robić porządki ( w domu) clean house; robić słodkie oczy do kogoś make sheep's eyes at sb; robić dobrą minę do złej gry grin and bear it, put on a brave l. bold front; robić (sobie) makijaż make up; robić coś na zamówienie make sth to order; robić (sobie) przerwę take a break; robić zakupy do the shopping, shop; dużo gadać, a mało robić be all mouth and no action; nic sobie nie robić z kogoś/czegoś laugh at sb/sth, set sb/sth at naught; robić sobie jaja take the piss (z kogoś/czegoś out of sb/sth); przestań robić sobie jaja! cut the kidding!; robić coś dla frajdy/zysku pot. do sth for kicks/profit; robić postępy w czymś get on with sth, make headway in l. with sth; robić kogoś w balona take sb for a ride, take the mickey out of sb; robić z czegoś dobry użytek use sth to advantage; robić z czegoś dramat l. tragedię make a drama out of sth; robić z igły widły make a mountain out of a molehill; robić wszystko z zegarkiem w ręku live by the clock; cóż on u licha robi? what on earth is he doing?.

3. (= powodować) (zamieszanie, hałas, problemy) make, cause; robić alarm raise the alarm; robić komuś konkurencję compete with sb; robić trudności raise difficulties; robić z czegoś problem l. sprawę make an issue out of sth; robić komuś nadzieję raise sb's hopes; robić komuś krzywdę harm sb, wrong sb; robić z siebie głupka make a fool of o.s.; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.

4. (= postępować, działać) do, act; to ci dobrze zrobi it will do you good; nie robi mi to różnicy it's all the same to me, it doesn't make any difference to me.

5. pot. (= pracować zarobkowo) work.

robić się

ipf.

rób

1. (= być robionym) be made; robić się na bóstwo doll o.s. up.

2. (= przeobrażać się, stawać się) grow, become, turn, go; robi się ciemno/zimno it's getting dark/cold; robi się go żal one feels sorry for him; robi mi się niedobrze I'm beginning to feel sick; robi mi się niedobrze już na samą myśl o tym the very thought of it makes me sick; już się robi no sooner said than done; już się robi! I (we etc.) will get right down to it!; na tym biurku robią się plamy this desk stains easily; tak się nie robi (= tak nie wolno) it's not fair; robiło się gorąco przen. the situation was hotting up.

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > robić
20 pu|ścić

pf — pu|szczać impf Ⅰ vt 1. (przestać trzymać) to let go
- puścić drzwi to let go of the door

- puścił rękę dziecka i zaczął gestykulować he let go of the child’s hand and started to gesticulate

- „puśćcie mnie!” błagał ‘let me go!’ he begged
2. (spowodować przemieszczenie) to let
- puszczać fajerwerki to let off fireworks

- puszczać kaczki na wodę to play ducks and drakes

- puszczać wodę z kranu to run water from a tap

- puszczę ci ciepłą wodę na kąpiel I’ll run you a hot bath

- puszczać bańki mydlane to blow soap bubbles

- puszczać komuś krew to bleed sb

- dzieci puszczały latawca nad rzeką the children flew a. were flying a kite on the riverbank
3. (pozwolić wyjść) to release
- przyjdę, jeżeli rodzice mnie puszczą I’ll come if my parents let me

- puszczać kogoś przodem to let sb go first

- puścić kogoś na wolność to let sb out, to set sb free

- puszczono go za kaucją he was released on bail

- puścić w obieg fałszywe pieniądze przen. to put false banknotes into circulation

- puszczać złośliwe plotki o sąsiadach przen. to spread malicious gossip about the neighbours
4. (pozwolić wejść) to let [sb] in, to let in, to admit
- nie puszczał nikogo za próg he didn’t let anybody in

- dzieci bez opieki nie puszczano na trybuny unaccompanied children were not admitted to the stands
5. (wydzielać) to release
- drzewa puszczają listki the trees sprout a. put forth new leaves

- jagody puszczają już sok berries are already giving off a. rendering their juices

- puścić bąka posp. to fart posp.
6. (uruchomić) to set in motion
- puść tę nową płytę put this new record on

- puść wiatrak, jest tak gorąco turn the electric fan on, it’s so hot
7. (zbudować) to build [drogę, tunel]
- puścili nową linię autobusową a new bus line was introduced

- puścili kabel pod dywanem they ran the cable a. wire under the carpet
8. pot. (trwonić) to squander, to fritter away
- wszystko puszcza na wódkę he fritters away all his money on vodka

- w rok puścił cały spadek he blew the whole inheritance in a year pot.
9. daw. (wydzierżawić) puścić coś w dzierżawę to rent sth out, to rent out sth, to lease sth out, to lease out sth Ⅱ vi 1. (ustąpić pod naciskiem) to let go
- drzwi puściły the door gave

- drzwi nie puściły the door didn’t give

- oczko puściło ci w pończosze your stocking has laddered

- szwy puściły w spódnicy the skirt came apart at the seams
2. (tracić barwę) to run
- czerwona farba puściła w praniu the red dye ran in the wash

- brud/plama nie puszcza the dirt/spot won’t come out
Ⅲ puścić się — puszczać się 1. (wyruszyć) to set out
- puścił się pędem po schodach he rushed a. galloped down the stairs

- puścili się w drogę they set out on their way

- puszczać się biegiem a. cwałem a. galopem a. kłusem a. jak strzała to run for dear life
2. (zacząć ciec) to start to run a. running
- krew puściła mu się z nosa his nose started to bleed
3. posp., pejor. (o kobiecie) to be an easy lay, to be promiscuous
■ lód puszcza the ice is melting

- mróz/zima puszcza it’s thawing

- puścić kogoś kantem a. w trąbę pot. to dump sb pot., to ditch sb pot., to chuck sb pot.

- puścić oko a. oczko do kogoś pot. to wink at sb, to give sb a wink

- puścić się na niebezpieczne a. mętne a. zdradzieckie wody to skate on thin ice

- puścić się w tany a. w pląsy żart. to start to dance a. dancing, to break into a dance

- puścić w ruch pięści to break into a fist fight, to resort to fisticuffs

- puścić coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth

- puścić coś w niepamięć to consign sth to oblivion

- puścić w niepamięć to forgive and forget

- puścić coś z dymem to burn down sth, to burn sth down

- puścić kogoś na szerokie wody to throw sb in at the deep end

- puścić się na szerokie wody to jump in at the deep end

The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pu|ścić

Страницы

См. также в других словарях:

nie kijem go, to pałą — {{/stl 13}}{{stl 7}} o sytuacji, kiedy wobec nieskuteczności jakiegoś środka używa się (użyto) innego, dającego zamierzony efekt; wszystko jedno czym, jak, byle dało skutek : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nie kijem go, to pałą – zawsze znajdą sposób, żeby… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Golec uOrkiestra — 2007 Chartplatzierungen Erklärung der Daten Alben Golec uOrkiestra 2 PL: 1 … Deutsch Wikipedia
Stanisława Celińska — im Teatr Współczesny Stanisława Celińska (* 29. April 1947 in Warschau) ist eine polnische Schauspielerin. Stanisława Celińska absolvierte eine Schauspielausbildung an der Staatlichen Schauspielschule PWST Warschau. Ihr Debüt am Theater gab sie… … Deutsch Wikipedia
Целиньская, Станислава — Станислава Целиньская Stanisława Celińska Дата рождения: 29 апреля 1947(1947 04 29) (65 лет) Место рождения: Варшава, Польша … Википедия
Marek Kondrat — (b. 18 October 1950 in Kraków) – Polish TV, film and theatrical actor, director. In 2007 he planned to revolutionize the Polish domestic wine market by introducing Winarium wine stores in every city with a population of over 100,000.[1] … Wikipedia
Kondrat — Marek Kondrat Marek Kondrat (* in ) ist ein . Marek Kondrat erhielt seine Ausbildung zum Schauspieler an der in . Sein erstes Engagement nach seinem Abschluss führte ihn 1972/1973 an das Teatr Śląski in … Deutsch Wikipedia
Marek Kondrat — (* 18. Oktober 1950 in Krakau) ist ein polnischer Schauspieler. Karriere Marek Kondrat erhielt seine Ausbildung zum Schauspieler an der Staatlichen Schauspielschule PWST in Warschau. Sein erstes Engagement nach s … Deutsch Wikipedia
ZEBRA (киностудия) — Киностудия «ZEBRA» Год основания 1988 … Википедия
Celińska — Stanisława Celińska im Teatr Współczesny Stanisława Celińska (* 29. April 1947 in Warschau) ist eine polnische Schauspielerin. Stanisława Celińska absolvierte eine Schauspielausbildung an der Staatlichen Schauspielschule PWST Warschau. Ihr Debüt… … Deutsch Wikipedia
Stanislawa Celinska — Stanisława Celińska im Teatr Współczesny Stanisława Celińska (* 29. April 1947 in Warschau) ist eine polnische Schauspielerin. Stanisława Celińska absolvierte eine Schauspielausbildung an der Staatlichen Schauspielschule PWST Warschau. Ihr Debüt… … Deutsch Wikipedia
Juliusz Machulski — (born 1955) is a Polish film director and screenplay writer. Son of noted actor Jan Machulski, Juliusz became notable for his comedies ridiculing the life in communist ruled Poland of 1970s and 1980s.Juliusz Machulski was born March 10, 1955 in… … Wikipedia

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

pieniądze to nie wszystko

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

pieniądze to nie wszystko

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: